Geen energie, geen motivatie? Waarom jij je futloosheid en lamlendigheid voelt bij fibromyalgie
Geen energie, geen motivatie? Waarom jij je futloosheid en lamlendigheid voelt bij fibromyalgie
Fibromyalgie is méér dan pijn alleen. Veel mensen voelen zich dag in dag uit futloos, lamlendig en totaal niet gemotiveerd om iets te doen. Dit gebrek aan energie, fysiek én mentaal, maakt dagelijkse activiteiten moeilijk vol te houden. Wat veroorzaakt deze futloosheid, en hoe kun je ermee omgaan?
Wat is futloosheid bij fibromyalgie?
Je wordt wakker en je voelt je alsof je een marathon hebt gelopen, nog vóór je opstaat. Alles kost moeite. Zelfs iets simpels als douchen of een boterham smeren voelt als een berg. Herkenbaar? Dan heb je het misschien niet alleen over vermoeidheid, maar over futloosheid. Maar wat is dat eigenlijk?
Het verschil tussen futloosheid, vermoeidheid en depressie
Futloosheid gaat verder dan ‘gewoon moe zijn’. Waar vermoeidheid nog kan verbeteren met rust, is futloosheid een gevoel van complete innerlijke leegte. En hoewel het lijkt op een depressie, hoeft het dat niet te zijn. Depressieve klachten kunnen overlappen, maar bij mensen met fibromyalgie komt het gevoel van futloosheid vaak voort uit lichamelijke factoren, zoals slaapstoornissen of pijn, in plaats van stemming alleen.
Deze begrippen lopen soms door elkaar, maar het verschil herkennen is belangrijk. Want als je weet waar je gevoel vandaan komt, kun je gerichter behandelingen vinden. Maar hoe voelt futloosheid nou echt in het dagelijks leven?
Typische symptomen: geen zin, geen energie, nergens toe komen
Je kent het vast wel: je staart naar je to-do lijst, maar je krijgt jezelf niet in beweging. Geen zin. Geen puf. Geen helder hoofd. Alles voelt zwaar. Je vergeet dingen, voelt je suf, raakt snel overprikkeld en zelfs leuke dingen kunnen je gestolen worden. Mensen met fibromyalgie omschrijven het gevoel vaak als ‘lamlendig’ of ‘in een mist leven’.
Dit gebrek aan motivatie is geen aanstellerij, maar een serieus symptoom dat je dagelijks functioneren ondermijnt. En dat gaat verder dan ‘even geen zin hebben’. Maar wat betekent dit voor je werk, je huishouden of sociale leven?
Beperking in werk, huishouden, sociaal contact
Wanneer futloosheid je leven binnensluipt, is geen enkel aspect van je dag nog vanzelfsprekend. Huishoudelijke taken stapelen zich op, werk voelt als een onneembare horde, en sociale contacten verwateren omdat je telkens moet afzeggen.
De frustratie hierover werkt vaak als brandstof voor nog meer spanning en vermoeidheid. Je wilt wel, maar je kúnt niet. Het lijkt alsof je lichaam, inclusief je spieren, gewrichten en bindweefsel, je tegenwerkt. Waarom is dat?
Waarom ben je zo futloos bij fibromyalgie?
Je voelt je elke dag alsof je lichaam op halve kracht draait. Zelfs na een nacht slapen sta je op met het gevoel dat je alweer uitgeput bent. Deze diepe futloosheid bij fibromyalgie heeft meerdere oorzaken die zich opstapelen en elkaar versterken. Wat gebeurt er in je lichaam dat ervoor zorgt dat je energieniveau zo laag blijft?
Chronische pijn en vermoeidheid als energievreter
Chronische pijn vreet energie, letterlijk. Als je constant pijn hebt, staat je lichaam in een permanente staat van alertheid. Je spieren spannen zich voortdurend aan om pijnprikkels op te vangen of te compenseren, waardoor ze minder zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Dit leidt tot verzuring en uitputting, alsof je na een kleine handeling al een marathon hebt gelopen.
Verstoorde slaapkwaliteit en niet-herstellende nachten
Slapen zou je moeten opladen, maar bij fibromyalgie werkt dat anders. Veel mensen met deze chronische aandoening liggen ’s avonds vaak wakker, worden ’s nachts regelmatig wakker, bereiken geen diepe slaapfasen, de fases waarin je lichaam zich herstelt. Hierdoor worden spieren niet goed hersteld en blijft het zenuwstelsel overprikkeld.
Slaap speelt ook een rol in pijnregulatie en energiemanagement. Tijdens diepe slaap worden herstelhormonen aangemaakt, zoals groeihormoon, die bijdragen aan spierherstel en celvernieuwing. Als je deze fase mist, komt je lichaam simpelweg niet aan herstellen toe.
Overbelasting van het autonome zenuwstelsel
Je autonome zenuwstelsel regelt automatisch je hartslag, ademhaling en bloeddruk. Normaal gesproken is er balans tussen ‘actie’ (sympathisch) en ‘herstel’ (parasympathisch). Maar bij fibromyalgie staat het gaspedaal vaak overactief.
Deze overactiviteit zorgt voor minder zuurstof naar je spieren, hierdoor raken ze sneller vermoeid en kan verzuring optreden door de ophoping van melkzuur en andere afvalstoffen. Daarnaast zorgt pijn voor stress, en stress triggert het sympathische zenuwstelsel (je ‘gaspedaal’), waardoor je lichaam nóg harder moet werken. Die constante spanning kost veel energie. En doordat je sympatische zenuwstelsel constant actief is, wordt het parasympatische zenuwstelsel (dat verantwoordelijk is voor rust, vertering en herstel) voortdurend geremd. Hierdoor bouw je geen reserves op, je leeft letterlijk op je noodaccu.
Ontregeling van neurotransmitters (o.a. dopamine, serotonine)
Neurotransmitters zijn chemische boodschappers die je stemming, pijnervaring en motivatie reguleren. Serotonine helpt je ontspannen en slapen, dopamine zorgt voor motivatie en voldoening. Bij fibromyalgie is de aanmaak van deze stoffen vaak verstoord.
Een tekort aan serotonine kan zorgen voor slecht slapen, neerslachtigheid, verhoogde pijngevoeligheid en zelfs invloed hebben op het darmstelsel, iets wat bij deze aandoening vaak samen voorkomt met het Prikkelbare Darm Syndroom. Een lage dopamine-activiteit zorgt voor motivatieproblemen, moeite met plannen en het gevoel dat je ‘nergens toe komt’. Deze disbalans verklaart waarom mensen met fibromyalgie zich niet alleen moe, maar ook lusteloos en mentaal uitgeput voelen.
Het brein en motivatieverlies
Je brein is het controlecentrum van je hele systeem. Maar als het continu overbelast raakt door chronische pijn, slechte slaap en prikkelgevoeligheid, dan loop je langzaam vast. Letterlijk en figuurlijk. Hoe werkt dat precies?
Verminderde prikkelverwerking en mentale overbelasting
Prikkels die normaal gesproken worden gefilterd, komen nu allemaal binnen. Geluiden, licht, geuren, alles voelt ‘te veel’. Je raakt overbelast en kunt nauwelijks nog helder nadenken. Dit zorgt voor een mentale kortsluiting, waarin motivatie verdwijnt en zelfs simpele keuzes maken een opgave wordt.
Je hoofd voelt vol, je lijf voelt leeg. En dat is niet omdat je ‘te veel denkt’, maar omdat je brein écht overbelast is. Wat doet dat eigenlijk met je motivatie?
Dopamineactiviteit en beloningscentrum in het brein
Dopamine is de ‘motivatieboodschapper’ van je hersenen. Het zorgt ervoor dat je zin krijgt om iets te doen. Maar bij mensen die fibromyalgie hebben, functioneert dit systeem vaak minder goed. Hierdoor ervaar je minder voldoening, en voelt het alsof niks de moeite waard is.
Fibromyalgie en executive dysfunction
Executive functies zijn de ‘managers’ van je brein: ze helpen je plannen, organiseren, beslissingen nemen. Maar bij fibromyalgie lopen deze processen vaak spaak. Je wilt iets doen, maar je krijgt het niet gestart. Je hoofd is een wirwar van taken zonder beginpunt.
Deze cognitieve symptomen, ook wel ‘fibrofog’ genoemd, maken motivatieproblemen nóg groter. Je weet niet waar je moet beginnen, dus je doet uiteindelijk niks. Maar hoe kun je uit deze impasse komen?
Wat kun je doen aan futloosheid?
Futloosheid voelt als een moeras. Maar er zijn manieren om jezelf stukje bij beetje uit dat moeras te trekken.
Activeren zonder overvragen: pacing en structuur
Pacing is het doseren van activiteiten binnen je energielimiet. Niet doorgaan tot je instort, maar juist afwisselen tussen actie en herstel. Structuur helpt hierbij. Een vast ritme geeft je lichaam én hoofd rust.
Energielekken opsporen en beperken
Sommige dingen slurpen energie zonder dat je het merkt. Denk aan overprikkeling, slechte voeding, of piekergedrag. Maar ook voortdurende onrust door sociale media, het constant ‘aan’ staan door notificaties, een rommelige leefomgeving, een overvolle agenda of het omgaan met mensen die veel van je vragen, kunnen je leegtrekken. Door deze ‘energieslurpers’ op te sporen en bewust te verminderen, houd je meer over voor wat er écht toe doet.
Voeding en suppletie bij de diagnose fibromyalgie
Goede voeding is je brandstof. Bij mensen die futloosheid en vermoeidheid ervaren zien we vaak tekorten aan magnesium en ijzer, en die zijn nou juist zo essentieel voor je energiestofwisseling. Een bloedonderzoek bij de huisarts kan helpen om tekorten vast te stellen.
Beweging bij energiegebrek: wat werkt wél?
Het is verleidelijk om bij fibromyalgie minder te bewegen. Regelmatig bewegen helpt echter om spieren en bindweefsel soepel te houden, ontstekingen te verminderen en je stemming te verbeteren. Milde vormen zoals wandelen, yoga of tai chi zijn een goede keuze bij deze langdurige aandoening.
Psychische impact van futloosheid
Futloosheid raakt niet alleen je lichaam, maar ook je mentale veerkracht. Het kan je zelfvertrouwen ondermijnen en invloed hebben op hoe je naar jezelf en de wereld kijkt. Dus welke impact heeft dat?
Frustratie, schuldgevoel en sociaal isolement
Je voelt je tot last, onbegrepen, en trekt je terug. Sociale contacten verwateren, en dat versterkt het gevoel van eenzaamheid. Het is een emotionele rollercoaster.
Zelfbeeld en acceptatie
Acceptatie betekent niet dat je opgeeft, maar dat je stopt met vechten tegen jezelf. Door je grenzen te erkennen, kun je je energie beter benutten. Coaching of therapie kan hierbij helpen.
Coaching, CGT of ACT behandelingen
Cognitieve gedragstherapie (CGT) en Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kunnen helpen om je gedachten te ordenen en met je klachten om te gaan. Vooral bij motivatieverlies door chronische pijn en futloosheid zijn dit waardevolle technieken.
Wanneer is professionele hulp nodig? Behandeling van Fibromyalgie
Futloosheid hoort niet bij ‘ouder worden’ of ‘druk zijn’. Als het je dagelijks functioneren ernstig beïnvloedt, is hulp geen luxe maar noodzaak.
Combinatie met depressieve symptomen of apathie
Voel je je leeg, somber of onverschillig? Dan is het belangrijk om depressie of andere aandoeningen uit te sluiten. Vraag dit na bij je huisarts of zorgverlener.
Hoe U-Care kan helpen: multidisciplinair team en energiemanagement
Misschien heb je al van alles geprobeerd: rust nemen, meer bewegen, gezonder eten. Maar als je je nog steeds futloos voelt, is het tijd om verder te kijken. Futloosheid bij fibromyalgie komt vaak niet door één oorzaak, maar door een samenspel van factoren. Denk aan chronische pijn, slaapproblemen, hormonale disbalans, een overactief zenuwstelsel of tekorten aan voedingsstoffen.
Bij U-Care kijken we naar het geheel. Samen met onze therapeuten onderzoek je welke factoren bij jóu een rol spelen: fysiek, mentaal én emotioneel. Zo krijg je inzicht in waar je energie weglekt én wat je kunt doen om die stap voor stap terug te winnen. Niet alleen voor je futloosheid klachten, maar ook voor bijvoorbeeld stijfheid, pijn en vermoeidheid.
Wil jij ontdekken wat jouw futloosheid veroorzaakt en wat je eraan kunt doen?
Boek dan nu een gratis health-call met één van onze specialisten. We helpen je graag verder!