Slapeloosheid symptomen, oorzaken en oplossingen voor slaapproblemen
Voor de meeste mensen is slaap iets vanzelfsprekends: je gaat naar bed, je valt in slaap, en je wordt de volgende ochtend fris en fruitig wakker.
Maar stel je eens voor dat dit niet zo was.
Wat als je elke nacht ligt te woelen, te piekeren, en honderd keer ‘s nachts wakker wordt met een bezweet, uitgeput lichaam. Onmogelijk om ‘fris’ wakker te worden.
Waar komt dit nou toch door? Waarom kan ik niet slapen?
Als je al van alles hebt geprobeerd en toch niet kunt slapen, is het logisch dat je je afvraagt wat er nu werkelijk aan de hand is. In dit artikel leer je daarom niet alleen hoe slaap werkt, maar ook wat de onderliggende oorzaken van slapeloosheid kunnen zijn, en hoe je beter kunt slapen.
Slapeloosheid: Oorzaken, symptomen en oplossingen voor slaapproblemen
Voor de meeste mensen is slaap iets vanzelfsprekends: je gaat naar bed, je valt in slaap, en je wordt de volgende ochtend fris en fruitig wakker.
Maar stel je eens voor dat dit niet zo was.
Wat als je elke nacht ligt te woelen, te piekeren, en honderd keer ‘s nachts wakker wordt met een bezweet, uitgeput lichaam. Onmogelijk om ‘fris’ wakker te worden.
Waar komt dit nou toch door? Waarom kan ik niet slapen?
Als je al van alles hebt geprobeerd en toch niet kunt slapen, is het logisch dat je je afvraagt wat er nu werkelijk aan de hand is. In dit artikel leer je daarom niet alleen hoe slaap werkt, maar ook wat de onderliggende oorzaken van slapeloosheid kunnen zijn, en hoe je beter kunt slapen.
Al een jaar last van slapeloosheid symptomen
Voor sommige mensen is slapeloosheid of insomnie niet een kwestie van een paar nachten slecht slapen, maar een chronisch probleem.
Neem Pleun bijvoorbeeld. Pleun was 75 jaar oud en had al maanden nauwelijks geslapen toen ze uiteindelijk bij een van onze therapeuten terechtkwam. Ze zag er doodmoe en uitgeput uit en was fysiek en mentaal volledig uitgeput.
De artsen hadden haar slaapmedicatie voorgeschreven, maar niets leek te helpen. Pleun had de afgelopen 4 jaar nog maar zelden langer dan een uurtje aaneengesloten geslapen, en zelfs die korte hazenslaapjes waren zeldzaam. Ze kon bijna niets meer onthouden vanwege de geheugenverlies en had verwarring over afspraken en dagelijkse taken.
Haar man begeleidde haar tijdens de afspraak omdat ze zelf nauwelijks kon praten. Door haar slaapgebrek had ze moeite om gesprekken te volgen. De vermoeidheid en hoofdpijn hadden haar mentaal verdoofd; ze wist niet meer welke dag het was en verloor grip op de werkelijkheid. Na maanden van experimenteren met verschillende medicijnen en zelfs slaapklinieken was er nog steeds geen oplossing gevonden. Pleun voelde zich hopeloos en depressief. Geen enkele arts had een duidelijke oorzaak kunnen vaststellen. Maar wat was er nou precies aan de hand? En waarom werkte de slaapmedicatie niet?
Hoe werkt slaap en waarom is het belangrijk?
Om een beter beeld te krijgen over de oorzaak van slapeloosheid is het belangrijk om eerst te weten hoe slaap precies werkt.
Slaap is namelijk niet alleen een moment van rust; het is een tijd waarin het lichaam zichzelf herstelt en vernieuwt. Zo heeft slaap invloed op:
- Geheugen en scherpte: Slaap zorgt ervoor dat ons brein herinneringen opslaat en ‘opruimt’. Ook worden er nieuwe verbindingen in onze hersenen gemaakt, wat creativiteit en probleemoplossing stimuleert.
- Herstel: Tijdens de slaap maakt ons lichaam groeihormonen aan die cellen herstellen en nieuwe cellen aanmaken, wat belangrijk is voor spiergroei en genezing.
- Immuunsysteem: Terwijl we slapen, activeert ons lichaam het immuunsysteem om bacteriën en virussen op te ruimen die we gedurende de dag binnenkrijgen.
- Ontgiften: Onze ontgiftingsorganen werken ’s nachts harder om schadelijke stoffen, zoals zware metalen en pesticiden, uit het lichaam te verwijderen.
- Hormoonbalans: Slaap zorgt ervoor dat onze hormonen en neurotransmitters (boodschapperstofjes) weer in balans komen, zodat we ons overdag emotioneel stabiel voelen.
En heb je ook weleens van het circadiaanse ritme gehoord? Ons lichaam heeft namelijk een interne klok, het circadiaanse ritme, die een 24-uurs cyclus volgt. Deze cyclus helpt ons lichaam te bepalen wanneer het tijd is om wakker te zijn en wanneer om te slapen. Twee hormonen spelen hierin een belangrijke rol:
- Melatonine: Dit hormoon wordt ’s avonds aangemaakt als het donker wordt en zorgt ervoor dat we slaperig worden.
- Cortisol: Dit hormoon piekt ’s ochtends en helpt ons wakker en alert te worden.
Dit harmonieuze samenspel van hormonen is wat ervoor zorgt dat we ons overdag energiek en ’s avonds slaperig voelen. Maar waarom werkt dit bij jou dan anders?
Oorzaak van slecht slapen
Weet je nog hoe het voelde om je tanden te poetsen, je pyjama aan te trekken, in bed te kruipen, meteen in slaap te vallen en pas de volgende ochtend weer wakker te worden? Waarom lukt dit jou niet meer? Waarom is slapen zo’n grote uitdaging geworden? En hoe komt dat eigenlijk?
Verstoord circadiaans ritme via de Kynurenine-route
Zoals je net hebt geleerd, zijn melatonine en cortisol erg belangrijk voor het goed functioneren van het circadiaanse ritme. Maar melatonine en cortisol werken samen als onderdeel van een veeeeeel groter systeem. Deze hormonen hebben elk meerdere functies:
Naast alertheid, zorgt cortisol ook voor het vrijmaken van energie voor onze spieren, en helpt het ons immuunsysteem door extra energie vrij te geven wanneer we ziek zijn, zoals bij infecties.
Melatonine helpt ons niet alleen om slaperig te worden, maar is ook betrokken bij het herstel van ons lichaam. Een belangrijke stof voor melatonineproductie is tryptofaan. Tryptofaan is een aminozuur dat het lichaam gebruikt om melatonine en serotonine aan te maken. Wanneer er bijvoorbeeld veel cortisol in je lichaam is, zoals bij (fysieke) stress of infecties, wordt tryptofaan gebruikt in een proces dat de kynurenine-route heet. Hierdoor wordt het tryptofaan gebruikt om energie voor het immuunsysteem aan te maken, wat ten koste gaat van melatonine productie, en ben je dus niet slaperig genoeg om in slaap te vallen.
Je lichaam heeft dus te veel cortisol en te weinig melatonine, en krijgt daardoor het signaal dat het ‘’dag’’ is, ook al is het tijd om te slapen. Je circadiaans ritme compleet in de war, en je kunt die goede nachtrust waar je al dagenlang naar uitkijkt wel vergeten.
Maar wat als je helemaal geen stress hebt of ziek bent? Waarom is het ritme dan verstoord?
Stille beestjes die jou wakker houden
Stress is een begrip waar veel verwarring over bestaat. Met stress bedoelen we niet altijd dat gevoel wat je krijgt als je te veel op je bord hebt en compleet het overzicht bent verloren. Met stress bedoelen we ook fysieke stress. Een belasting op het lichaam door bijvoorbeeld langdurige zeer zware lichamelijke activiteit, onderliggende infecties (die je niet altijd opmerkt), blootstelling aan toxines, en zelfs slaaptekort…
De specialisten van U-care zien ontzettend vaak dat pathogenen in de darmen een onderliggende oorzaak is van slapeloosheid, denk aan parasieten in de darmen, een salmonella infectie, pfeiffer of een Lyme infectie.
Bij pleun was de oorzaak de ziekte van Lyme, een infectie veroorzaakt door de Borrelia-bacterie, die door een tekenbeet kan worden overgedragen. Onderzoek toont aan dat Lyme-patiënten vaak aanhoudende klachten ervaren, zelfs na een antibiotica-behandeling. Dit zijn exact de klachten die Pleun ervaarde zoals vermoeidheid, depressie, pijn, en een slechte slaapkwaliteit.
Het gevolg van chronische slaapproblemen
Wist je dat slaapstoornissen in verband staan met verschillende chronische aandoeningen?
Tijdens de nacht herstelt je lichaam zich van de dagelijkse inspanningen: beschadigd weefsel wordt gerepareerd, toxines en afvalstoffen worden afgevoerd, en je immuunsysteem wordt versterkt. Als je niet goed of voldoende slaapt raakt dit natuurlijke herstelproces verstoord. Dit kan leiden tot een opstapeling van schade en oxidatieve stress – het recept voor chronische aandoeningen zoals:
Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)
Mensen met Chronisch Vermoeidheidssyndroom hebben vaak een ontregeling van hormonen zoals melatonine en cortisol en een verminderde parasympathische activiteit tijdens de nacht. Dit komt omdat er vaak veel fysieke stress of infecties bij mensen met CVS aanwezig zijn. Zoals je hebt geleerd reguleren deze hormonen normaal gesproken ons slaapritme. Het sympathische zenuwstelsel activeert juist alertheid, wakker en fit gevoel, en het parasympathische zenuwstelsel activeert juist rust, herstel en slaap. Bij CVS-patiënten is de functie van het rust zenuwstelsel verstoord waardoor de hormonen dit zenuwstelsel niet kunnen activeren, en het zenuwstelsel dus niet optimaal zijn werk kan doen.
Fibromyalgie
Ook mensen met fibromyalgie kunnen vaak minder goed in diepe slaap komen, en zullen ook korter in diepe slaap blijven. Dit heeft weer te maken met het verstoorde cardiaanse ritme, en staat in verband met het tekort aan melatonine en serotonine. Ook bij fibromyalgie zien we dus vaak dat het immuunsysteem te veel energie nodig heeft door allerlei chronische ontstekingen, waardoor tryptofaan niet kan worden omgezet in serotonine en melatonine. ’S ochtends voel je je hierdoor niet hersteld en ben je niet vooruit te branden…
Waarom werkt slaapmedicatie niet bij slaapstoornissen?
Het nemen van slaapmedicatie kan op het eerste gezicht een logische oplossing lijken voor slaapproblemen. Toch is slaap een actief proces waarbij onze hersenen juist intensief werken. Tijdens je slaap communiceren hersencellen met elkaar in verschillende ritmes, die variëren per slaapfase. Deze slaapfasen, waaronder Non-REM en REM-slaap, zijn essentieel voor het herstellen van ons lichaam.
Veel slaapmedicatie werkt echter door de werking van GABA te versterken. Dit is een stofje dat onder andere de activiteit in je hersenen remt. Hierdoor val je sneller in slaap, maar kunnen je hersenen dus niet actief werken tijdens je slaap. Slaapmedicatie vermindert dus de slaapkwaliteit, omdat de hersenen niet dezelfde activiteit kunnen uitvoeren als tijdens een natuurlijke slaap.
Maar wat kun je dan WEL doen om beter te slapen?
Hoe slaap ik beter?
Klaar om jouw slapeloosheid aan te pakken en begrijpen wat bij jou kernoorzaak is voor slapeloosheid symptomen?
Plan dan een gratis health-call met een van onze U-care specialisten.
Tijdens dit gesprek wordt samen met jou onderzocht waar jouw symptomen vandaan komen. Op basis van de onderliggende oorzaken wordt vervolgens gekeken welke behandelaar het meest gespecialiseerd is in jouw situatie.
Onze U-care specialisten maken gebruik van beschikbare effectiviteitsdata over jouw specifieke klachten. Zo wordt er een behandelaar gevonden die niet alleen effectief is in het verminderen van jouw klachten, maar ook de expertise heeft om de onderliggende klachten aan te pakken.
Eindelijk weten welke behandeling jou effectief kan helpen?
Boek jouw healthcall en ontdek exact welke therapie het meest effectief is gebleken voor jouw klachten.
Begin vandaag nog met het vinden van een antwoord op de vraag; waarom heb ik zoveel klachten? En welke behandeling werkt wel voor mijn symptomen?
– Wetenschappelijk onderbouwt
– Ervaren specialist
– Volledig vrijblijvend
Middels de vragenlijst analyseert ons slimme algoritme jouw klachten en kijkt een U-care specialist met jou in jouw healthcall naar welke therapieën het meest effectief zijn voor jouw specifieke symptomen en hulpvraag
Wat onze patiënten zeggen
Boek jouw gratis healthcall met een U-care specialist
Boek jouw healthcall in een veilige omgeving, jouw gegevens komen direct in een medisch electronisch cliënten dossier te staan.