ME CVS Oorzaken

Alles over de onderliggende oorzaken

Auteur
[Reviewer]
Joey van rooijen
Founder & U-Care Specialist

Je bent zo ontzettend moe. En er is geen pijl op te trekken. Soms gaan dagen redelijk.  En soms krijg je een nareactie omdat je een paar dagen geleden de trap op hebt gelopen. 

Je wilt zo graag eens de nacht doorslapen en uitgerust wakker worden. Maar beide zijn een luxe die je al maanden niet hebt gehad. En jij probeert alsmaar wanhopiger uit te vinden waarom je symptomen aanwezig zijn.

Je bent al bij verschillende artsen en specialisten geweest. Maar je hebt niet een oplossing gekregen voor jouw symptomen. Sterker nog, het lijkt de artsen moeite te kosten om de oorzaak van jouw vermoeidheid aan jou uit te leggen of te achterhalen.  Hoe kan het nou dat je zo verschrikkelijk moe bent?

Laatste berichten

Mogelijke oorzaken van CVS en ME

Je lichaam voelt als een puzzel waarvan de stukjes niet meer lijken te passen. Je bent uitgeput, maar bloedwaarden zijn “normaal”. Je slaapt, maar wordt niet uitgerust wakker. Wat is er dan aan de hand? Steeds meer onderzoek wijst op een complexe wisselwerking tussen verschillende oorzaken. Maar wat zijn deze mogelijke oorzaken van jouw CVS eigenlijk?

   

Chronische infecties en oxidatieve stress

Om te begrijpen waarom je bij CVS (ME) zo extreem uitgeput bent, moet je weten hoe je lichaam energie verdeelt. Elke cel maakt energie aan in kleine ‘energiecentrales’ (de mitochondriën) die glucose en zuurstof omzetten in energie (ATP). Die energie wordt direct gebruikt en is dus beperkt.

Je lichaam kent drie hoofdgebruikers van energie: het brein, het immuunsysteem en de spieren. En die kunnen niet allemaal tegelijk op volle kracht draaien. Het brein heeft altijd voorrang, om vitale functies in stand te houden. Daarna komt het immuunsysteem, en pas als laatste de spieren en organen.

Bij veel mensen kunnen restanten van eerdere infecties, zoals virussen of bacteriën (denk aan Lyme, salmonella en parasieten), aanwezig blijven en voortdurend een lage graad van ontsteking veroorzaken. Deze sluimerende ontstekingen belasten het immuunsysteem, waardoor energie wordt onttrokken aan andere processen in het lichaam. Je lichaam blijft energie naar het immuunsysteem sturen, waardoor je hersenen moeite hebben met concentratie en je spieren snel uitgeput raken. Het voelt alsof je een marathon loopt terwijl je tegelijk ziek bent en probeert te denken. Zolang de ontstekingsreactie actief blijft, raakt je hele energiebalans verstoord. En dát is waarom zelfs rust je niet helpt herstellen.

Bij chronische vermoeidheid zien we daarnaast vaak verhoogde niveaus van oxidatieve stress. Oxidatieve stress is wat er gebeurt wanneer je immuunsysteem zó hard moet opruimen, dat het onderweg niet alleen indringers aanpakt, maar ook je eigen cellen beschadigt. Dit komt doordat je immuunsysteem continu vecht tegen verborgen infecties en ontstekingen. De constante productie van vrije radicalen leidt tot celbeschadiging, spierpijn en aanhoudende vermoeidheid.

 

 

Mitochondiopatrie

Mitochondriën zijn de energiecentrales van je cellen. Ze zorgen ervoor dat je spieren, hersenen en andere organen genoeg energie krijgen om goed te functioneren. Maar deze delicate structuren zijn erg gevoelig voor oxidatieve en nitrosatieve stress. Wanneer er constant schadelijke stoffen in je lichaam aanwezig zijn, bijvoorbeeld door chronische ontstekingen en infecties, kunnen de mitochondriën beschadigd raken. Dit noemen we mitochondriopathie.

Bij mitochondriopathie kan je lichaam permanent minder energie aanmaken. Onderzoek  laat zien dat mensen met chronische vermoeidheid vaak lagere niveaus van energie hebben en langer nodig hebben om te herstellen na inspanning. Hierdoor krijgen spieren, hersenen en andere organen niet genoeg energie, wat leidt tot diepe, nooit ophoudende vermoeidheid.

   

Auto-immuun reacties

Chronische ontstekingen kunnen je immuunsysteem zó activeren dat het op een gegeven moment niet meer weet wat vijand is en wat niet. Het gevolg? Je afweersysteem gaat lichaamseigen cellen aanvallen, dit noemen we een auto-immuunreactie. Soms richt die aanval zich op de hersenen, wat zorgt voor klachten als hersenmist, concentratieproblemen en verhoogde pijngevoeligheid. Steeds meer wetenschappers zien dit soort auto-immuunprocessen dan ook als een mogelijke oorzaak van CVS. 

 

 

Genetische factoren

Steeds meer onderzoeken laten zien dat bij mensen met ME/CVS bepaalde genetische eigenschappen vaker voorkomen, eigenschappen die je lichaam gevoeliger maken voor overbelasting, stress en ontstekingen.

Onderzoek geeft aan dat CVS een aantal genetische variaties deelt in de HLA-, IFN-γ-, 5-HT- en NR3C1-genen. Dat klinkt misschien technisch, maar deze genen spelen allemaal een belangrijke rol in hoe jouw lichaam omgaat met ontstekingen, stress en prikkelverwerking. En juist dáár zit vaak de verstoring bij ME/CVS.

Het HLA-gen helpt je immuunsysteem om indringers zoals virussen te herkennen en aan te vallen. Bij mensen met CVS lijkt dit systeem soms té waakzaam of juist chaotisch te reageren, waardoor het lichaam in een constante ontstekingsstand blijft hangen.

Het IFN-γ-gen maakt een stofje aan dat ontstekingsreacties aanstuurt. Als dit gen overactief is, blijft je immuunsysteem vechten, zelfs als er geen echte dreiging meer is. Dat kost enorm veel energie.

Het 5-HT-gen is betrokken bij de werking van serotonine, een stof die invloed heeft op je stemming, pijnbeleving en slaap. Genetische afwijkingen hierin kunnen verklaren waarom veel CVS-patiënten last hebben van depressieve gevoelens, slaapproblemen en overgevoeligheid voor pijn.

En dan is er nog het NR3C1-gen, dat bepaalt hoe jouw lichaam reageert op cortisol, het belangrijkste stresshormoon. Bij CVS werkt dit systeem vaak niet goed meer: je lichaam blijft in stressstand hangen of reageert juist niet meer adequaat op spanning.

Al deze genetische kwetsbaarheden zorgen er samen voor dat je lichaam minder veerkrachtig wordt. Het raakt sneller overprikkeld, herstelt moeilijker van stress of ziekte, en blijft vastzitten in een vicieuze cirkel van uitputting en overbelasting. Kortom, je genen bepalen niet alles, maar ze kunnen je wel gevoeliger maken voor het ontwikkelen van ME/CVS.

 

 

Andere oorzaken van chronische vermoeidheid

   

Hormonale onevenwichtigheden

Hormonen spelen een grote rol in hoe jij je voelt, hoeveel energie je hebt en hoe goed je lichaam zich herstelt van stress. Bij mensen met CVS zien we vaak dat meerdere hormonale systemen uit balans zijn, met als gevolg een lichaam dat structureel uitgeput raakt.

Eén van die systemen is de HPA-as: de samenwerking tussen je hersenen (hypothalamus en hypofyse) en je bijnieren. Wanneer er een energietekort ontstaat, wordt er normaal gesproken extra cortisol aangemaakt om je lichaam te helpen omgaan met stress en energie vrij te maken. Maar bij mensen met CVS draait dit systeem vaak jarenlang overuren. Door voortdurende activatie raakt het uitgeput. Je maakt minder cortisol aan, waardoor je moeilijker herstelt, slechter slaapt en gevoeliger bent voor ontstekingen. Het gevolg? Je voelt je overdag moe en leeg, en ’s avonds lukt het niet om tot rust te komen.

Ook de aanmaak van neurotransmitters zoals serotonine en dopamine raakt verstoord. Serotonine helpt je ontspannen en slapen; dopamine zorgt voor motivatie en mentale helderheid. Een disbalans in deze stoffen leidt tot stemmingsklachten, vermoeidheid en een verlaagd concentratievermogen, iets wat veel mensen met CVS maar al te goed herkennen.

Wanneer al deze systemen tegelijk uit balans zijn, ontstaat er een vicieuze cirkel van hormonale chaos. En dat is precies waarom alleen uitrusten vaak niet genoeg is: het lichaam weet simpelweg niet meer hoe het moet herstellen.

 

Microbioom disbalans

Wist je dat zelfs je darmen een rol spelen in de ontwikkeling van CVS symptomen? Je kunt je darmwand zien als een stevige zeef: hij laat goede dingen, zoals voedingsstoffen, door en houdt schadelijke dingen, zoals bacteriën en toxines, tegen. Maar stel je voor dat die zeef beschadigd raakt en gaten krijgt. Ineens glipt er van alles door wat daar niet hoort. Dit is wat er gebeurt bij een lekkende darm. Stoffen die normaal in je darmen blijven, komen nu in je bloed terecht en veroorzaken ontstekingen. Zoals je net geleerd hebt, kost het vechten tegen de ontstekingen erg veel energie voor je immuunsysteem, en dat kan ervoor zorgen dat je je uitgeput voelt, je je nooit echt ontspannen voelt, en dat je geheugen ook een beetje als een zeef begint te worden!

    

Psychische factoren

We staan er zelden bij stil, maar je lichaam regelt elke seconde allerlei processen zonder dat je daar iets voor hoeft te doen. Je ademhaling, hartslag, bloeddruk en spijsvertering verlopen allemaal via het autonome zenuwstelsel. Dit systeem bestaat uit twee delen: het sympathische zenuwstelsel (je gaspedaal) en het parasympathische zenuwstelsel (je rem). In een gezond lichaam is er een natuurlijke afwisseling tussen deze twee. Je lichaam geeft gas bij stress of inspanning, en schakelt daarna over naar herstel en rust om de energievoorraad weer aan te vullen.

Bij mensen met CVS zien we echter dat die balans verstoord is. Het gaspedaal blijft ingedrukt, vaak door langdurige stress, werkdruk, onverwerkte trauma’s of aanhoudende zorgen. Het gevolg? Je lichaam staat constant in een staat van paraatheid en krijgt nauwelijks de kans om op adem te komen. De ‘rem’ werkt niet goed meer, waardoor het parasympathische zenuwstelsel zijn herstellende functie verliest.

Dit overactieve sympatische zenuwstelsel wordt inmiddels door wetenschappers erkend als een mogelijke oorzaak van CVS. Wanneer je lichaam geen pauze krijgt, raken je systemen overbelast, je energieniveau uitgeput en ontstaan er ontstekingsreacties. Zeker bij mensen met traumatische ervaringen zien we dat het zenuwstelsel als het ware ‘vastzit’ in de stressmodus, waardoor herstel wordt geblokkeerd en vermoeidheid steeds verder toeneemt.

 

De invloed van omgevingsfactoren

Hoe komt het dat de ene persoon volledig instort na een paar drukke weken, terwijl een ander op volle toeren blijft draaien? Het antwoord zit niet alleen in je genen of immuunsysteem, maar ook in je leefstijl en omgeving. Hoeveel energie lekt er dagelijks weg zonder dat je het doorhebt? En wat kun je veranderen om dat tij te keren?

 

Levensstijlkeuzes

Je lichaam is ontworpen om te herstellen, maar dat lukt alleen als het daar ook de kans voor krijgt. Veel mensen met CVS merken dat hun klachten zijn verergerd na jaren van overbelasting: te weinig slaap, verkeerde voeding, chronische stress of simpelweg altijd maar doorgaan. Misschien herken je jezelf in dat patroon: perfectionistisch, zorgzaam, en altijd bezig met anderen. Maar op de achtergrond stond jouw zenuwstelsel al tijden in de overlevingsstand.

Als je lichaam nooit écht rust krijgt, dan raakt de balans zoek tussen inspanning en herstel. Slechte slaapgewoonten, een onregelmatig eetpatroon, weinig beweging of juist te intensief sporten kunnen allemaal bijdragen aan uitputting. Zelfs goedbedoelde pogingen om “gezond te leven”, zoals streng diëten of fanatiek sporten, kunnen bij CVS juist averechts werken.

 

Omgevingsfactoren en hun impact

Niet alleen waar je woont of werkt, maar ook wát je dagelijks binnenkrijgt, vaak zonder het te beseffen, kan je lichaam flink belasten. Denk aan kwik uit vis, aluminium in deodorant of pannensets, resten pesticiden op groenten, en luchtvervuiling of sigarettenrook. Die stoffen lijken misschien onschuldig in kleine hoeveelheden, maar wat als je lichaam ze niet goed kan afvoeren?

Je lever en darmen spelen een cruciale rol in ontgifting. Maar bij een overbelast immuunsysteem, zoals bij CVS vaak het geval is, werkt dat proces minder efficiënt. Het gevolg? Zware metalen blijven circuleren of slaan zich op in je bindweefsel en zenuwstelsel. En daar richten ze schade aan: ze verstoren je zenuwgeleiding, belasten je mitochondriën (je energiefabriekjes) en houden ontstekingen in stand. Hierdoor raak je nog sneller vermoeid, krijg je meer pijnprikkels en kunnen ook je concentratie en geheugen haperen.

Je leeft dus in een wereld vol gifstoffen, maar jouw systeem mist de filters om ermee om te gaan. En zolang die toxische belasting aanhoudt, komt je lichaam simpelweg niet toe aan écht herstel.

Behandeling en managementstrategieën

Hoe komt het dat de ene persoon volledig instort na een paar drukke weken, terwijl een ander op volle toeren blijft draaien? Het antwoord zit niet alleen in je genen of immuunsysteem, maar ook in je leefstijl en omgeving. Hoeveel energie lekt er dagelijks weg zonder dat je het doorhebt? En wat kun je veranderen om dat tij te keren?

Multidisciplinaire aanpak

Bij ME/CVS is het niet genoeg om naar één los stukje van het lichaam te kijken. Alles werkt samen: je hersenen, je immuunsysteem, je hormonen, je spieren. Als er ergens iets vastloopt, beïnvloedt dat het geheel. Daarom is een holistische aanpak geen luxe, maar een noodzaak. Alleen als we jouw lichaam als één samenwerkend systeem benaderen, kunnen we échte stappen zetten richting herstel.

Daarom geloven we bij U-Care in een multidisciplinaire aanpak. Een U-Care specialist onderzoekt samen met jou wat de mogelijke oorzaken zijn van jouw klachten. Een psycholoog helpt je bij het verwerken van langdurige stress, angst of trauma. Een fysiotherapeut leert je hoe je op een veilige manier kunt bewegen, zonder jezelf te overvragen.

We kijken naar het hele plaatje: van je zenuwstelsel tot je darmflora, van je slaappatroon tot je hormonale balans. Om vanuit meerdere kanten de weg naar herstel te ondersteunen, afgestemd op jouw lichaam. 

 

Symptoombestrijding

Veel mensen met ME/CVS komen in een zorgsysteem terecht dat vooral gericht is op het onderdrukken van symptomen. En daar wringt het. Want zolang niemand zoekt naar de oorzaak, blijft de echte oplossing uit. Wat je dan krijgt? Tijdelijke verlichting, pillen tegen de pijn, of slaapmedicatie.

Neem cognitieve gedragstherapie (CGT): deze aanpak is bedoeld om patiënten te helpen omgaan met hun klachten. Zo’n 8 tot 35% van de mensen merkt enig effect, en zelfs dan gaat het meestal om een maximale afname van klachten van 30%.

Ook oefentherapie (GET) wordt veel aanbevolen door huisartsen. Door de vertraagde PEM-reactie voelen mensen echter pas dagen later dat ze hun grens hebben overschreden. Bij 50 tot 75% leidt deze vorm van therapie zelfs tot verslechtering, vooral bij mensen met ernstige ME/CVS.

En dan medicatie: denk aan Amitriptiline, Gabapentine, Pregabaline, NSAID’s, ADHD medicatie, cortisone medicatie en beta-blokkers. Die pakken de randsymptomen aan, pijn, slaapproblemen, concentratieklachten, maar het diepe energietekort blijft helaas vaak bestaan. Bovendien komen deze medicatie met bijwerkingen. Er is tot op heden geen medicijn dat de kern van CVS aanpakt.

 

Verbetering van levenskwaliteit

Levenskwaliteit is méér dan kunnen werken of functioneren. Het is weer kunnen genieten van kleine dingen. Misschien kun je nog niet mee naar een druk familiefeest, maar lukt het wél om een wandeling te maken met een vriendin, zonder daarna dagen bij te hoeven komen.

Herstel draait daarom niet alleen om genezing, maar ook om betekenis terugvinden. Wat maakt jouw dag waardevol, ondanks de klachten? Welke routines helpen jou om beter te slapen, rustiger te blijven, of je een beetje meer jezelf te voelen?

Kleine aanpassingen, zoals prikkelarme routines, gezonde voeding op vaste momenten, of zelfs het leren doseren van inspanning, kunnen verrassend veel doen voor je dagelijks welzijn. 

Plan een persoonlijke analyse in bij U-care

Nu heb je wel door dat je vermoeidheid, het niet in slaap kunnen komen, je rusteloos en futloos voelen en die spieren die altijd maar stijf zijn verschillende oorzaken kunnen hebben. Artsen kunnen vanaf de buitenkant niet zien welke van deze oorzaken jouw klachten veroorzaken. Ook is er geen onderzoek of test die CVS kan vaststellen. Je krijgt dan ook de diagnose CVS aan de hand van de klachten die jij aangeeft. Het nadeel daarvan is echter dat de onderliggende oorzaak niet wordt onderzocht. Of jouw klachten zijn ontstaan door een overactief sympathisch zenuwstelsel, mitochondiopatrie, of misschien wel een vervelende parasiet – dat is nog steeds onbekend. En dat is nou net zo belangrijk om te achterhalen. Want als je de oorzaak vindt, kun je het probleem in de kern aanpakken. 

Dus wil jij weten hoe je jouw chronische vermoeidheid tot op de bodem kan uitzoeken? Wil jij eindelijk weten waarom jij ‘s nachts wakker ligt terwijl je je heel de dag futloos voelt? 

Dan is dit jouw kans om eindelijk de juiste antwoorden te krijgen. U-care zet zich in om mensen zoals jij, die al maanden of zelfs jaren last hebben van vermoeidheidsklachten te koppelen aan de juiste therapeut. Een therapeut die samen met jou naar de onderliggende factoren zal kijken, en die in de kern kan aanpakken.

Dus als jij die vermoeidheid zat bent en de oorzaak van jouw klachten wil aanpakken, boek dan nu je gratis analyse met één van onze U-care specialisten.

Boek jouwgratis healthcallmet een U-care specialist

Vul je naam en E-mail adres in en je wordt direct doorgestuurd naar onze beveiligde cliënten dossier.

Nadat je de afspraak gemaakt hebt krijg je per mail een bevestiging met alle informatie die jij nodig hebt voor jouw healthcall.

Ook vind je in deze mail een link om jouw klachten en hulpvraag in te vullen.